Robert Sanga

Robert Sanga

Tuesday, July 26, 2011

Norway ram chhiatna tawng chungchang

By Sui Than Sanga


Rin loh takin Norway ram Prime Minister Jens Stoltenberg office leh sorkar building pawl bulah 22 July, 2011 ni khan bomb tih puah a ni. Bomb puahna hmun hi Oslo khuapui lairil tak a nih bakah hmun pawimawh tak pawh a ni. A puaknat hle vangin sorkar building a chhiat nasat bakah inhliam pem an tamin, nunna chan ta pawh mipariat lai an tling tawh tia hriat a ni.

Chutia bomb puahna hun rei lova, Arbeidenes Ungomsfylking (AUF) pawl inkhawmpuina hmun Utøya khuamual ah mipui tlingkhawm 650 zingah thalai 68 tein trumkhatah kah hlum an tuar bawk a ni. Inkahna hmun Utøya atrang tuifinriat lam panin tlanchhuah tuma boral ta tia rin, ruang thenkhate chu zawng hmuh theih hrih loh a ni. Bomb puak vangin nasa takin hliam tuarte dinhmun pawh hriatchiang hrih loh a nih vangin boralte hi tun aiin an tam zawk mai thei tiin norsk rikskringkasting (NRK) chuan a puang a ni.

Tuntrum ah chhiatna ang hi Norwegian pawlin khawvel indopui pahnihna (second world war) zawh atrang khan an tawng ngai hrih lo a ni. Lei khawvel ram hrang hrangte zingah ralmuan ber ramin tiang khawpin chhiatna a tuar ta hi a pawi hle a ni.

Politi sikkerhetstjeneste (PST) pawlin Oslo khuapui ah bomb tipuaktu leh Utøya ah silai hmangin thalaite suasamtu Anders Behring Breiviks (Anders) chu an man fel tawh a ni. Anders hian mahni pualin Norway leh Europe ram pawl rorel dan leh mipui nun phung thlak danglam tumin, a lo inbuatsaihna hi kum 9 lai a tling tawh nia hriat a ni. Norwegian ni mahse tiang khawpin a ram-mite chungah kut a thlak duh mai hi hriatthiam a har hle a ni.

Anders hian Muslim firfiak pawl a duh loh bakah Scandinavian leh Europe khuamual ah ram dangmi pungbelh zel hi rem a ti lo bur mai a ni. Tiang pawl leh tunna thuneihna chelh mek Arbeider parti (Labour party) dodalna a neih langtir hma hian “2085 A European Declaration of Independence” tih page 1500 lai tling “Manifesto” lehkha pawh a buatsaih bawk a ni.

Chawlhni 24-07-2011 khan khua har chhungte tan national levelin lusun inkhawm tawngtaina chu a ram chhung biakin hrang hrang ah buatsaih a ni. Thawhtan 25/07/2011 ni tlai lam dar 12:00 chiah khan a rampum huapin minute khat chhung ngawih rengna neih bakah mipuitein an trangrual zia lang tir nan khuatin deuh thaw ah kawng an zawh bawk a ni. Norway ramin rin loh takin chhiatna a tawng vangin a ram-mite lung chhiatna hi khawvel ram hrang hrangah ram hruai tutein an tuarhpui nasa hle bawk a ni.

Muslim sakhuana firfiak taka hmangin America rama buaina siamtu Osama Bin Ladin boralna rei lova, Anders Behring Breiviks hian Norway rama buaina danglam tak a siam chhuak leh a ni. An buaina siam vangin rapthlak takin boral ta leh nasa takin inhliam pem pawh an tam hle a ni. A bik takin tuntruma tuar fal bik Norwegian pawl tan kan tawngtaipui theuh dawn nia.